کد مطلب:38859 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:20

گنجینه پرسمان » اهل بيت

با توجه به آية 72 سورة توبه، ويژگي، رضوان، كه به اكبر توصيف شده، چيست؟ جايگاه كيست؟ آيا به پيامبران و معصومان اختصاص دارد يا هر فردي با اعمال نيك ميتواند به آن دست يابد؟

از آيات قرآن كريم استفاده ميشود معاد جسماني و روحاني است و پاداشها و كيفرهاي قيامت نيز جسماني و روحاني (مادي و معنوي) ميباشد.

يكي از آياتي كه پاداشهاي جسماني و روحاني (مادي و معنوي) را ذكر كرده است، آيه ذيل است:

وَعَدَ اللَّهُ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَـَتِ جَنَّـَتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَْ نْهَـَرُ خَـَـلِدِينَ فِيهَا وَمَسَـَكِنَ طَيِّبَةً فِي جَنَّـَتِ عَدْنٍ وَرِضْوَ َنٌ مِّنَ اللَّهِ أَكْبَرُ ذَ َلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيم;(توبه،72) خداوند به مردان و زنان با ايمان باغهايي از بهشت وعده داده كه نهرها از زير ]درختان[ آنها جاري هستند. جاودانه در آن خواهند ماند و مسكنهاي پاكيزهاي در بهشتهاي عدن ]نصيب آنها ساخته[ و خشنودي خدا ]از همه آنها[ برتر است، و پيروزي بزرگ همين است.

رضوان الهي، كه رضايت و خشنودي اوست، يكي از پاداشهاي معنوي بهشتيان است كه علاوه بر آية مذكور، در آيههاي 15، آل عمران; 8 بينه; 28 فجر; 100، توبه ذكر شده است.

از آن جا كه هيچ كس نميتواند لذت معنوي و احساس روحاني كه به يك انسان به خاطر توجه رضايت و خشنودي خدا از او، دست ميدهد، توصيف كند و حتي گوشهاي ازاين لذت روحاني از تمام بهشت و نعمتهاي گوناگون برتر و بالاتر است، به اكبر توصيف شده است.

پس به خاطر برتري نعمتهاي معنوي بر نعمتهاي جسماني و اين كه رضوان نعمت معنوي است، برتر از باغهاي بهشتي و جنات عدن و مساكن در آن است.

كلمة رضوان در آيه نكره ذكر شده است و اين اشاره، به اين معنا ميباشد كه معرفت انسان نميتواند رضايت الهي و حدود آن را درك كند; زيرا رضوان خدا نامحدود است، وشايد براي فهماندن اين نكته باشد كه كمترين رضايت الهي، هرچه هم كم باشد، ازاين بهشتها بزرگتر است.

دليل برتري نعمتها و پاداشهاي معنوي بر مادي و جسماني از اين جهت است كه روح در واقع به مانند گوهر است و جسم همچون صدف، روح فرمانده است و جسم فرمانبر، تكامل روح هدف نهايي است و تكامل جسم وسيله است، لذا تمام شعاعهاي روح از جسم وسيعتر ميباشد و لذتهاي روحي نيز قابل مقايسه با لذتهاي جسماني نيست، همانگونه كه دردهاي روحي به مراتب دردناكتر از دردهاي جسماني است.

در رواياتي كه در ذيل آيه 72 نقل شده است، گفته شده: در جنات عدن، پيامبران، صديقان، شهدا جاي دارند.

و آيه 8 سورة بينه در روايات بر حضرت عليو شيعيان آن حضرت تطبيق شده است.

بنابراين دو دسته آيات، شايد رضوان شامل پيامبران، صديقان، شهدا و شيعيان حضرت عليو فرزندان او بشود.

بايد توجه داشت كه رضوان الهي، همانند رحمت خداوند، مراتب دارد. هركس كه مؤمن و صالح باشد، خداوند از او خشنود است; ولي مرتبة بالاي رضوان الهي از آنِ پيامبران، صديقان و شهدا است.( ر. ك: تفسير الميزان، علامه طباطبايي، ج 3، ص 106 ـ 107; ج 9، ص 339، دفتر انتشارات اسلامي / تفسير مجمعالبيان، طبرسي، ج 3، ص 100، جزء دهم، دار مكتبة الحياة / تفسير نمونه، آيت الله مكارم شيرازي و ديگران، ج 1، ص 143، ج 2، ص 461; ج 7، ص 324 و 329; ج 8، ص 39; ج 23، ص 162، دارالكتب الاسلامية. )